سوله به سازههای فلزی با سقف شیبدار گفته میشود. برای طراحی و ساخت سولهها محاسبات فنی و مهندسی دقیقی انجام میشود. سولهها با توجه به نوع ساخت و کاربری دارای انواع گوناگون است. موارد استفاده از این سازه شامل کارخانهها، اسکلت ساختمانها، انبارها، مرغداری و… است.در این نوع سازهها به دلیل بزرگ بودن ابعاد تیر و ستونها از تیر ورق در ساخت سازه استفاده میشود.
سولهها در وزنهای مختلف تولید میشوند. از مهمترین عوامل تعیین کننده وزن سولهها میتوان به منطقه مورد نظر، سرعت باد، ارتفاع، دهانه و میزان بارش برف اشاره نمود. این سازه از پرکاربردترین سازههای فلزی در جهان است. بیش از ۹۰ درصد انبارها، ورزشگاهها، سالنهای تولید دام و طیور و… از سوله ساخته شده است.
بهطور کلی سولهها دارای انواع گوناگونی بر اساس نوع طراحی است. طراحی این نوع سازه نیاز به تخصص و دقت بالایی دارد. امروزه با استفاده از نرم افزارهای مهندسی میتوان سولههایی بزرگ با دقت بالا طراحی نمود. در زمان طراحی سولهها باید با دقت فاکتورهای اصلی را مورد بررسی و تحلیل قرار داد. عدم توجه و دقت در زمان طراحی علاوه بر ضرر مالی باعث پایداری ضعیف سازه میشود.
سوله ها بر اساس نوع پیکربندی و نیاز کارفرما به موارد زیر دستهبندی میشوند:
سوله تک دهانه به صورت ۸
دو یا چند دهنه با ستون مشترک به صورت ۸۸ یا ۸۸۸ یا ۸۸۸۸
سوله دو دهانه به صورت ۸۸
سوله مدور
چند ضلعی
لازم به ذکر است که امروزه با توجه به پیشرفت علم ساخت سولههای مدرن امکانپذیر است. این سولهها از مقاطع ساختمانی در فرمهای متنوعی تولید میشوند و شامل موارد زیر است:
سوله استاندارد و متداول
سوله قوسی با تیر ساخته شده از مقاطع دایره ای C.H.S
سوله هشتی با تیر ساخته شده از مقاطع دایره ای C.H.S
هشتی با تیر ساخته شده از مقاطعS.S ویژه دهانه های ۱۸-۱۲ متر
سوله قوسی با تیر ساخته شده از تیر ورق
سوله هشتی با تیر ساخته شده از تیر ورق
سوله تمام خرپایی
شکل ظاهری قاب فلزی سولهها میتواند در انواع گوناگونی اجرا شود. قابهای ساده، مرکب، قاب با یک ستون در وسط و یا ترکیبی با سقف شیبدار از انواع گوناگون سولهها است.
سالنهای سولهها دارای ابعاد بسیار بزرگی است. این ابعاد میتواند تا ۶۰ متر نیز تولید شوند. دهنههای سالنها معمولا ۱۰ تا ۲۵ متر است. به طور متوسط طول دهنه سولههای تولیدی در صنایع ۲۰ متر و ارتفاع معمول آنها ۶ متر است.
قاب فلزی سولهها به صورت پیش ساخته دارای اجزای ثابتی است. این اجزا عبارتند از ستون، رفتر والپست، پرلینیا، تیر کرین، میل مهار یا سگراد و بولت.
بادبندها از اجزاء بسیار مهم در ساخت سولهها به شمار میآیند. محاسبه و اجرای دقیق سولهها امری بسیار مهم در رسیدن به استحکام نهایی سازه است. مهندسین سازه با استفاده از نرم افزارهای مدرن به طراحی دقیق بادبندها میپردازند.
ساخت سولهها باعث ایجاد تحولی عظیم در صنایع شده است. با استفاده از این سازهها میتوان در کمترین زمان فضای مناسب کسب و کارهای بزرگ را فراهم نمود.